Van antisociaal naar prosociaal?

Socialevaardigheidstrainingen bij criminele jongeren verminderen niet de kans dat zij opnieuw een delict plegen. Dat is de belangrijkse conclusie van dit proefschrift van Trudy van der Stouwe (Universiteit van Amsterdam).

Beschrijving

Socialevaardigheidstrainingen worden ingezet bij de behandeling van delinquente jongeren met een relatief laag risico van recidive. Er wordt van uitgegaan dat deze trainingen nuttig zijn voor jongeren wiens criminele gedrag een gevolg is van beperkte sociale vaardigheden.

Trudy van der Stouwe onderzocht in het bijzonder de effectiviteit van Tools4U, een individuele sociale-vaardigheidstraining die als taakstraf wordt ingezet voor delinquente jongeren in Nederland. Van der Stouwe vergeleek de effectiviteit van Tools4U met die van een werkstraf of andere leerstraf.

Kosten jeugddelinquentie
De hoge maatschappelijke en financiële kosten van jeugddelinquentie leiden ertoe dat de aanpak hiervan zich vooral richt op de behandeling, rehabilitatie en preventie van toekomstige recidive. Jeugddelinquentie wordt meestal verklaard door (een opeenstapeling van) criminogene risicofactoren, zoals een gebrek aan sociale vaardigheden.

Op basis van de ‘Wat Werkt’-beginselen van effectieve justitiële interventies wordt aangenomen dat een behandeling die zich richt op vermindering van veranderbare criminogene risicofactoren, leidt tot een afname van recidive. Daarnaast moet er bij de meer ernstige problematiek of een hoog risico op recidive ook een intensievere behandeling ingezet worden.

Weinig empirisch bewijs
Sociale-vaardigheidstraining is een van de generieke behandelvormen die vaak wordt ingezet ten behoeve van de behandeling van delinquente jongeren met een relatief laag recidiverisico. Een dergelijke training is gebaseerd op de aanname dat het delinquente gedrag een gevolg is van beperkte sociale vaardigheden of problemen in sociaal-cognitieve informatieverwerking.

Denk aan het niet kunnen omgaan met groepsdruk of beïnvloed worden door antisociale denkpatronen, waardoor een jongere niet in staat is om het juiste (pro-sociale) gedrag te laten zien. Er is echter nog weinig empirisch bewijs voor deze aanname. Ook is onduidelijk voor wie en onder welke condities sociale-vaardigheidstraining het meest effectief is.

Verbeteringen
Het onderzoek laat zien dat Tools4U en andere socialevaardigheidstrainingen maar een beperkte effectiviteit hebben. Hoewel de trainingen de sociale vaardigheden direct na de training kunnen verbeteren, zijn deze verbeteringen niet substantieel genoeg om recidive op de lange termijn te verminderen.

Van der Stouwe denkt dat de uitkomsten van haar onderzoek kunnen helpen om Tools4U en andere socialevaardigheidstrainingen te verbeteren, zodat recidive bij delinquente jongeren verminderd kan worden.

Auteur

Trudy van der Stouwe

Organisatie

Universiteit van Amsterdam

Downloads